معمولا وقتی که ملت های دارای پیشینه بلند، دچار انحطاط می شوند، عده ای در میانشان ظهور میکنند که برای فرار از آن اوضاع اسفناک به گذشته پر شکوه مراجعه می کنند و با یاد و خاطره آن خوش می شوند. برخی از این عده نیز برای تقویت عزت و روحیه ملی به بازخوانی نقاط فراز گذشته خود می پردازند.( که البته درجای خود کاری درست است) اما متأسفانه عده ای از این دست دچار غلو می شوند و گذشته را فراتر از آن چه که بوده ترسیم می کنند.چنانکه اگر کسی نداند فکر میکند که آن ملت در مدینه فاضله(که همیشه آرزوی بشر بوده) زندگی میکرده است. در ایران نیز آنقدر غلو صورت گرفت که برای مثال آقا خان کرمانی مدعی شد که پس از حمله اعراب، قد ما ایرانیان کوتاه و چهره مان زشت شد. !!!
از جمله مسایلی که در ایران درباره آن غلو شده است جایگاه زن در ایران باستان است. لذا در زیر به بیان نقاطی تاریک در این باره پرداخته شده است.(البته قطعا نقاط روشنی نیز وجود داشته اما چون هدف این متن زدن تلنگری بر تفکرات رایج است، تنها به نقاط تیره اشاره شده)
1. شوهر دادن دختر در سن سه سالگی عملی مجاز و مباح در فقه زرتشتی بوده است. به موجب فتوای دوازدهم از مجموعه فتاوی موبد آذرفرنبغ فرخزادان، دختری که او را در سن سه سالگی به همسری مردی در آورده‌اند و زندگی مشترک تشکیل داده است، می‌تواند و این حق را دارد که پس از رسیدن به سن بلوغ ۹ سالگی از شوهری که برایش انتخاب شده، پشیمان شود و با رضایت شوهر فعلی به همسری مرد دیگری در آید.
برای آگاهی بیشتر بنگرید به متن پهلوی: روایت آذرفرنبغ فرخزادان، ترجمه حسن رضائی باغ‌بیدی، انتشارات دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، تهران، ۱۳۸۴، صفحه ۸ و ۹.
2.در فتوای بیستم از مجموعه فتاوی موبد آذرفرنبغ فرخزدان از او سؤال شده است که اگر دختر یا خواهر مردی به ازدواج با او رضایت و موافقت نداشته باشند، آیا مرد می‌تواند به زور آنان را زن خود کند؟ موبد پاسخ می‌دهد که مرد را نمی‌توان وادار به ازدواج کرد ولی زن را می‌توان به زور وادار کرد. بخصوص اگر خواهر یا دختر باشد که هم می‌توان آنان را به زور به زنی گرفت و هم ثواب ازدواج با محارم را دارد.
برای آگاهی بیشتر بنگرید به متن پهلوی: روایت آذرفرنبغ فرخزادان، ترجمه حسن رضائی باغ‌بیدی، انتشارات دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، تهران، ۱۳۸۴، صفحه ۱۶.
3. به موجب متن اوستایی و زرتشتی وندیداد، در برخی موارد گناه یک مرد زرتشتی در صورتی بخشیده میشد که موبدان با دختر یا خواهر بیگناه آن مرد همخوابگی می‌کردند. در نمونه‌ای از این مجازات‌ها که در اوستا آمده است، چنین مقرر شده که چنانچه مردی سگ‌آبی را چنان بزند تا بمیرد، می‌باید برای مجازات و کفاره گناهش، یکی از خواهران یا دخترانش را به خزانه موبدان و یا به خود موبد واگذار کند (احتمالاً برای مدتی موقت و نه دائمی). این خواهر یا دختر می‌بایست باکره و پانزده‌ساله باشد تا موبد او را به خود بپذیرد.
نوع دیگری از مجازات‌ها سبک تر است و برای نمونه عبارت است از: تقدیم خوراک کباب به هجده نفر از موبدان یا تقدیم تعدادی رختخواب با زیرانداز و روانداز و بالش به آنان.
برای آگاهی بیشتر بنگرید به: رضی، هاشم، دانشنامه ایران باستان، جلد چهارم، صفحه ۲۴۴۷ و ۲۴۴۸؛ همو، ترجمه و شرح وندیداد، جلد سوم، صفحه ۱۴۳۴ و ۱۴۶۳
4. یکی دیگر از حقوقی که فقه زرتشتی به موجب متن پهلوی «ماتیگان هزار دادستان» برای مردان قائل شده و به رسمیت شناخته، اجازه و اختیار اجاره دادن زن است. مرد می‌تواند زن خود را به دفعات برای مدتی معین و در ازای دریافت وجه یا بدون آن به مرد دیگری واگذار کند. در چنین مواقعی رضایت داشتن یا نداشتن زن شرط نیست و فقط رضایت شوهر و مرد دوم کفایت میکند.
برخی دیگر از شرایط اجاره دادن زن چنین بوده که فرزندان احتمالی که به وجود می‌آمده‌اند، به شوهر زن تعلق داشته‌اند؛ اما تا زمانی که زن در خانه مرد دوم بوده، نگهداری و مخارج زن و فرزندان او به عهده همان مرد بوده است.
چنانچه آن زن، کنیز (برده) اربابش بوده باشد، در اینصورت نیز صاحب کنیز می‌توانسته زن را به دفعات به مردان دیگر کرایه دهد. فرزندان حاصل از این اجاره دادن‌ها به ارباب تعلق داشتند و به عنوان برده به فروش می‌رسیدند.
برای آگاهی بیشتر بنگرید به:
بارتلمه، کریستین، زن در حقوق ساسانی، ترجمه ناصرالدین صاحب‌الزمانی، چاپ دوم، تهران، ۱۳۴۴؛ و نیز بخش‌های گوناگون متن پهلوی «ماتیگان هزار دادستان»،
5. در متن پهلوی زرتشتی «بندهش» آمده است که اهورامزدا چون از یافتن موجودی که بتواند زاییدن انسان (= مرد) را به عهده بگیرد، ناتوان شد؛ دیو فاحشه‌گری را برای اینکار انتخاب کرد. این دیو دختر اهریمن بود و «زن» یا «جَهی» نام داشت.
برای آگاهی بیشتر بنگرید به: فرنبغ دادگی، بندهش، ترجمه مهرداد بهار، چاپ دوم، تهران، انتشارات توس، ۱۳۸۰، بخش نهم، در باره چگونگی زنان.
6. زن در دین زرتشتی به طور بالقوه اهریمن محسوب میشد به همین دلیل هم در خارج از شهرها، شهرک هایی ساخته شده بود به نام دشتانستان که زنان در هنگام عادت ماهانه ی خود بدانجا انتقال می یافتند و در طول این مدت حق برقراری هیچ گونه ارتباطی با هیچکس را نداشتند. وظیفه ی تهیه و تأمین آب و غذای زن در این دوران بر عهده ی شوهر او بود.
برای آگاهی بیشتر به کتاب شاهنشاهی ساسانی اثر تورج دریایی مراجعه کنید.
